Content
Propofol infusie syndroom (PRIS) kan zich manifesteren bij het gebruik van propofol. Er is geen eenduidige definitie, maar in de meeste gevallen wordt het gedefinieerd als een metabole acidose met cardiale disfunctie en ten minste één van de volgende kenmerken: hypertriglyceridemie, rabdomyolyse en acute nierinsufficiëntie na het starten van propofol. De incidentie in de literatuur is 1,1% 1,2, maar waarschijnlijk veel lager bij kort gebruik of lage dosering.
Klinische presentatie
- Cardiaal
- Refractair (meestal rechter) hartfalen op echocardiogram
- Ritmestoornissen
- ventrikeltachycardieën
- refractaire bradycardieën
- polsloze elektrische activiteit met een cardiovasculaire collaps
- Rechterbundeltakblokmorfologie en brugadasyndroomachtige veranderingen
- Vasculaire stoornissen
- Hypotensie
- Hepatisch
- Verhoging van leverenzymen
- Hepatomegalie
- Steatose
- Spier
- Myopathie
- Rabdomyolyse
- Renaal: acute kidney injury en hyperkaliëmie op basis van rabdomyolyse
- Metabool
- Hoge anion gap metabole acidose (HAGMA) door lactaat
- Hyperkaliëmie
- Hyperlipidemie
1,3
Risico factoren
- Hoge dosis (> 4 mg/ kg/uur) en/of langdurige infusies met propofol (≥48 uur)
- Critical illness (sepsis, hoofdtrauma, status epilepticus, etc.)
- Gebruik van vasopressoren en glucocorticosteroïden
- Leverziekte, malnutritie (met name lage koolhydraat intake)
- Mitochondriale ziekte
- Jonge leeftijd
- Serum creatinekinase(CK)-metingen kan differentiëren tussen hoog en laag risico groep voor ontwikkeling van PRIS 4
- Laag risico groep: CK <5000 U/L; incidentie 0,19% in deze groep
1
Start
- Benoem verdenking propofol infusie syndroom
- Vraag hulp
- Haal: defibrillator
- Luchtwegmanagement, geef 100% FiO2
- Indien pulsaties afwezig: start BLS
- Propofol-infusie staken
Directe acties
- Monitoring van vroege symptomen: lactaat, CK, urine myoglobine, ECG
- Overweeg niervervangende therapie bij rhabdomyolyse, hyperkaliëmie, ernstige metabole acidose en ter klaring van de water-oplosbare metabolieten van propofol
- Monitor geïoniseerd/totaal calcium ratio als citraat wordt gebruikt als anticoagulans voor hemofiltratie (citraat wordt namelijk gemetaboliseerd in de mitochondriën van lever en spier en zou verhinderd kunnen zijn in PRIS) 5
- Overweeg ruime vochttoediening bij rhabdomyolyse
- Hemodynamische ondersteuning bij cardiogene shock
- Bradyaritmieën behandelen, evt. met transveneuze pacing
- Cardiac arrest volgens ALS-richtlijnen
- Bij refractaire PRIS moet ECLS overwogen worden (gegeven reversibele pathologie)
Secundaire acties
- Adequate koolhydraat intake (6-8mg/kg/min)
- Opname IC en standaard IC-zorg
Achtergrondinformatie
Het mechanisme achter de ontwikkeling van het propofol infusie syndroom is nog niet duidelijk.
Initiële theorieën en studies suggereerden dat propofol werkt als een mitochondriale ontkoppelaar, anderen hypothetiseren dat het de oxidatie van mitochondriale vetzuren verstoort. Ook is gesuggereerd dat propofol een verstorend effect heeft op de ademhalingsketen, wat leidt tot verminderde ATP-productie, cellulaire hypoxie en uiteindelijk metabole acidose. Hoewel de exacte pathofysiologie onduidelijk is, zijn het de mitochondriën en, meer specifiek, de ademhalingsketen, die momenteel de meest interessante pathofysiologische route vormen.
Referenties
- 1.Mirrakhimov AE, Voore P, Halytskyy O, Khan M, Ali AM. Propofol Infusion Syndrome in Adults: A Clinical Update. Critical Care Research and Practice. Published online 2015:1-10. doi:10.1155/2015/260385
- 2.Roberts RJ, Barletta JF, Fong JJ, et al. Incidence of propofol-related infusion syndrome in critically ill adults: a prospective, multicenter study. Critical Care. Published online 2009:R169. doi:10.1186/cc8145
- 3.Hemphill S, McMenamin L, Bellamy MC, Hopkins PM. Propofol infusion syndrome: a structured literature review and analysis of published case reports. British Journal of Anaesthesia. Published online April 2019:448-459. doi:10.1016/j.bja.2018.12.025
- 4.Schroeppel TJ, Fabian TC, Clement LP, et al. Propofol infusion syndrome: A lethal condition in critically injured patients eliminated by a simple screening protocol. Injury. Published online January 2014:245-249. doi:10.1016/j.injury.2013.05.004
- 5.Honore PM, Spapen HD. Propofol infusion syndrome: early blood purification to the rescue? Crit Care. Published online July 4, 2016. doi:10.1186/s13054-016-1364-8